Việc điều trị đái tháo đường không chỉ trông chờ vào điều trị bằng những loại thuốc uống hay tiêm mà có một chế độ ăn uống, sinh hoạt, vận động hợp lý cũng góp phần không nhỏ vào kiểm soát đường huyết.
Việc điều trị đái tháo đường với mục đích làm giảm các triệu chứng, bình thường chuyển hóa, ngăn ngừa biến chứng và đưa đường máu về giới hạn bình thường. Nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, đưa người bệnh trở lại học tập và lao động bình thường.
Chế độ ăn uống khoa học hợp lý là nền tảng cho kế hoạch điều trị tiểu đường. Chế độ ăn hợp lý giúp cho bệnh nhân ổn định mức đường trong máu, giảm được liều thuốc cần sử dụng, ngăn chặn hoặc làm chậm xuất hiện các biến chứng, kéo dài tuổi thọ bệnh nhân. Chế độ ăn hợp lý còn giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái, tự tin trong cuộc sống, ít có cảm giác bị tách biệt trong đời sống xã hội.
Chế độ ăn uống cho người đái tháo đường
Hạn chế ăn glucid để tránh tăng đường huyết, giảm các thức ăn có chứa axit béo bão hoà (axit béo no) dễ gây vữa xơ động mạch. Tỷ lệ lipid không quá 30% tổng số calo, trong đó axit béo no khoảng 5-10%. Ăn nhiều rau và các loại trái cây có vỏ (vỏ trái cây, gạo…) có nhiều xơ, vì chất xơ khi ăn vào sẽ hạn chế hấp thu đường kích thích hoạt động của ruột và giúp tiêu hoá các thức ăn khác, mặt khác còn bổ xung thêm các loại vitamin cần thiết cho cơ thể, chống táo bón, giảm triglycerid, cholesterol sau ăn. Khi ăn nhiều thức ăn có chứa chất xơ nên uống nhiều nước ít nhất 1,5-2 lít nước một ngày. Nên ăn vừa phải protid, nếu ăn quá nhiều sẽ có tác dụng xấu và ảnh hưởng tới sự tiến triển của bệnh thân nhất là những bệnh nhân có suy thân. Lượng protit cần thiết ăn 0,7 – 0,8g/kg/ngày. Khi bệnh nhân đái tháo đường có hội chứng thận hư kết hợp (lượng protid thải mất khá nhiều qua đường thân nên lượng protit cho ăn vào phải tăng hơn để bù vào lượng bị mất đi, có thể cho khoảng 4- 6g/kg/ngày.Tỷ lệ các thức ăn tính theo số calo cung cấp do mỗi loại trong tổng số calo hàng ngày:
- Glucid 60 – 70%.
- Protide 10 – 20%.
- Lipid 15 – 20%.
Nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày 4-6 bữa/ngày, không nên ăn quá nhiều trong một bữa. Nên ăn thêm bữa tối để tránh hạ đường huyết ban đêm, nhất là ở những bệnh nhân đang điều trị bằng insulin. Không nên uống rượu bia bởi vì rượu bia có thể ức chế tân tạo đường do đó dễ dẫn đến hạ đường huyết, nhất là khi bệnh nhân ăn ít hoặc không ăn. Ăn nhạt khi có tăng huyết áp, chỉ nên ăn 2- 3g muối/ngày. Nên ăn đúng bữa có thể ăn thêm 1 – 2 bữa phụ.
Rau xanh rất tốt cho bệnh nhân tiểu đường
Không chỉ có ăn uống mới ảnh hưởng đến việc kiểm soát đường huyết. việc vận động cơ thể hàng ngày cũng rất quan trọng. Thể dục liệu pháp là một trong những biện pháp điều trị hỗ trợ đối với bệnh nhân đái tháo đường; làm giảm cân nặng, nên luyện tập thường xuyên hàng ngày với các động tác nhẹ nhàng như đi bộ, tập bơi, tập dưỡng sinh, đạp xe… nên tập nhẹ nhàng vừa phải, không nên tập quá sức. Thể dục liệu pháp có thể làm giảm được mỡ máu, hạn chế tăng huyết áp, cải thiện được tình trạng tim mạch và có tác dụng hỗ trợ cho việc ổn định đường máu.
Chạy bộ là một biện pháp vận động rất tốt cho bệnh nhân tiểu đường
Cần căn cứ vào tình hình bệnh tật, sức khỏe, giới tính để lựa chọn những phương pháp thích hợp. Ngoài ra, cũng cần phải chú ý đến những thói quen sinh hoạt từ trước đấy để lựa chọn các phương pháp phù hợp. Nên lựa chọn các phương pháp mà bản thân thích, an toàn và có thể tập lâu dài như: đi bộ, tập thể dục, chạy chậm, thái cực quyền…những môn thể thao mang tính chất đòi hỏi nhiều sức như đẩy tạ, điền kinh…sẽ không có tác dụng tốt nên cần tránh. Khi vận động nhiều nên đề phòng hạ đường huyết. Không nên vận động khi đường huyết quá cao.
