Nắm vững những gì bạn cần nói khi phê bình ai đó có thể giúp bạn rất nhiều trong các mối quan hệ. Vậy nếu phải phê bình ai đó, bạn sẽ làm thế nào để lời phê bình hiệu quả nhất?
Đối diện với lời phê bình là một kỹ năng cực kì quan trọng mà bất cứ
người đàn ông nào cũng cần rèn luyện tới mức thuần thục nhất. Hằng ngày, ta đưa/nhận những lời phê bình từ đồng nghiệp, bạn bè, người thân, ba mẹ vợ… không biết bao nhiêu lần. Phê bình, thực chất là một phần khá quan trọng trong quá trình phát triển và thay đổi nhận thức của mỗi cá nhân. Điều này đơn giản là vì lời phê bình có thể chỉ ra những mặt hạn chế nhất mà bản thân, do chủ quan hay sĩ diện, không cách nào nhận biết được.
Vì đây là vấn đề khá nhức nhối và, dĩ nhiên, rất nhiều tay đàn ông đang thắc mắc tự hỏi nếu như có một tên nào đó cả gan chỉ trích bạn gái mình thì tốt nhất là nên đấm vỡ mũi hắn hay bình tĩnh nói chuyện? Nếu bạn cũng thỉnh thoảng lâm vào tình huống mà phải đưa ra lựa chọn éo le như trên, thì tôi khuyên bạn tốt nhất là nên bình tĩnh lại. Còn làm sao để làm được như vậy thì mời bạn đọc tiếp bài viết dưới đây.
#1. Làm sao để đưa ra lời phê bình hiệu quả nhất có thể?
Giữ một cái đầu bình tĩnh. Trước khi bạn định phê bình ai đó, cố gắng giữ vững cảm xúc của mình. Điều này sẽ cực kỳ quan trọng nếu người kia đã gây ra chuyện gì thật sự khiến bạn tức giận. Nếu bạn hét lên và thị uy bằng cách nện tay xuống bàn, có thể bạn sẽ giải quyết được vấn đề ngay lúc đó. Tuy nhiên bạn sẽ không có cơ hội giải quyết những hệ lụy của vấn đề sau này. Bạn nghĩ rằng việc túm cổ một thằng nhóc ăn hiếp con trai bạn thực sự sẽ khiến nó bỏ qua cho thằng bé sau này sao?
Hãy rõ ràng. Nếu có duy nhất một điều mà tôi muốn bạn ghi nhớ trong bài viết này, thì đó là “hãy rõ ràng hết sức có thể”. Đừng chỉ nói những câu đại khái huề vốn như “Chuyện anh làm thật tệ” hay “Lẽ ra anh có thể làm tốt hơn”. Hãy giải thích cho người đối diện hiểu chính xác tại sao hành động của họ lại bị phê bình như vậy. Một lời chỉ trích vô căn cứ chỉ khiến người kia trở nên phòng thủ vì họ nghĩ bạn đang ra sức nói xấu họ thay vì chân thành khuyên bảo.
Phê bình hành động, không phải phê bình nhân cách. Cố gắng tách bạch rõ ràng giữa sai lầm và nhân cách của một người bằng cách tập trung vào hành động của họ, không hơn. Điều này có thể giúp người kia cảm thấy đỡ mặc cảm hơn và lời nói của bạn sẽ có sức nặng hơn rất nhiều. Tuyệt đối tránh những câu như thế này: “Anh Nam anh đúng là vô dụng, anh thử nhìn lại cái mớ giấy tờ đã gửi cho tôi hôm qua rồi biết”. Chỉ vì ai đó làm sai chuyện gì đó đâu có nghĩa nhân cách họ có vấn đề? Ai cũng có những ngày làm việc tồi tệ, bạn biết rõ điều đó mà, đừng có cố chúi mũi dùi vào mặt người khác như thế.
Đưa ra những lời khuyên cụ thể. Mục tiêu của những lời phê bình là cố gắng giúp đỡ người khác nhận ra vấn đề của họ. Nếu bạn đã chỉ rõ sai lầm của họ ở chỗ nào mà không nói được họ nên làm gì sau đó, họ sẽ nghĩ rằng bạn đang chỉ trích họ hơn là ra lời khuyên. Nếu bạn muốn phê bình với một thái độ tích cực, tốt hơn hết là nên chuẩn bị sẵn phương án để họ có cơ hội sửa chữa sai lầm của mình sau này. Một lần nữa, hãy rõ ràng nhất có thể.
Chỉ ra những điểm tích cực. Khi phê bình ai đó, sẽ tốt hơn nếu bạn chịu khó cho họ thấy những điểm tích cực mà ít nhất họ đã làm được. Việc làm này mang tới hai tác dụng:
Một: Khiến cho lời phê bình của bạn dễ nuốt hơn, và ít nhất người đối diện không cảm thấy mình có lỗi hoàn toàn trong chuyện này (ít nhất thì họ cũng làm được điều gì đó tích cực).
Hai: Tạo cơ hội để họ nhận ra rằng bạn đang cư xử rất-chừng-mực, tất cả những gì bạn muốn là giải quyết êm đẹp vấn đề và giúp họ sửa sai.
Khi phải phê bình ai đó, hãy nhận xét những gì
tích cực trước. Sau đó dẫn câu chuyện theo hướng “Tuy nhiên có một điểm mà tôi nghĩ anh có thể làm tốt hơn nhiều…”
Đừng nói suông. Đừng tuôn ra một đống lời khuyên hàn lâm rồi để mặc người kia muốn làm gì thì làm. Lời phê bình của bạn sẽ không có tác dụng gì nếu người kia không làm gì hết để sủa chữa. Giữ một thái độ tích cực và nói những câu như “Hay là ta sẽ bàn lại chuyện này vào tuần tới để chắc chắn rằng anh đã sửa tốt giấy tờ, cũng để trả lời những thắc mắc mà anh gặp phải?” Bằng cách cho người kia biết bạn có quan tâm đến cố gắng của họ, bảo đảm rằng họ không có cách nào khác ngoài việc bắt tay vào thực hành ngay.
Hi vọng rằng với những lời khuyên trên, bạn sẽ “nhẹ nhàng” hơn khi phải đưa ra ý kiến với ai đó. Đôi khi phê bình là một việc rất nên làm. Ngại phê bình người khác chỉ làm bạn ức chế hơn trong những lần sau, và sẽ có rất nhiều hậu quả xảy ra khi bạn cố gắng bóp nghẹt lòng tự tôn của ai đó bằng những nhận xét tiêu cực.
Mời bạn đón đọc bài viết tiếp theo vào tuần sau, bài viết sẽ chỉ rõ chính xác bạn nên làm những gì khi phải đón nhận lời phê bình từ người khác. Sao bạn không chia sẻ kinh nghiệm của chính mình vào phần bình luận bên dưới để mọi người cùng học hỏi?
Minh Thức
